Een stormachtige week

Op maandag 1 dec jl., kreeg ik een sms'je uit Dulag: " Monica, klopt het dat er weer een nieuwe super typhoon aankomt?" Omdat dit soort geruchten regelmatig na de typhoon "Yolanda" de ronde deden, had ik de neiging om het bericht niet serieus te nemen. Ik sms te mijn vriendin terug dat ze zich niet ongerust moest maken. Ik zou het wel even checken. Samen met een collega speurden we op internet naar berichten over een naderende typhoon. Er werd inderdaad melding van gemaakt, maar de kans was groot dat deze naar Japan zou afbuigen. De berichten werden echter sterker en vanaf woensdag was iedereen hier in Tacloban in de ban van Hagupit. Meetings werden georganiseerd door de lokale overheid en ook de UN(OCHA) liet van zich horen. OCHA stond al op het punt te vertrekken uit Tacloban, maar Hagupit gooide roet in het eten.

Er heerste een vreemde stemming in de stad. Een soort opwinding, van er staat iets te gebeuren en op kantoor was iedereen drukker dan anders. " Ze doen wel lacherig, maar iedereen is erg bang hoor" fluisterde iemand me toe. Donderdagochtend arriveerde de typhoon in Filipijns gebied en kreeg Hagupit de Filipijnse naam Ruby. Vanaf donderdag werd een start gemaakt met evacuaties van mensen die dicht bij de kust wonen. Een groot aantal woont nog steeds in tenten, deels omdat daar niet gebouwd mag worden en nog geen aanvaardbare oplossing is gevonden voor herlocatie. De animo om te evacueren was ontzettend groot. " Half miljoen Filipijnen op de vlucht" schreeuwden de media. "Bewoners in kwetsbare gebieden uit voorzorg geëvacueerd" meldden de autoriteiten. Het grote aantal evacuees gaf wel aan hoeveel Filipijnen in kwetsbare gebieden leven. Militairen en politie waren zichtbaar aanwezig in de stad. Het was alsof de overheid wilde laten zien, dat ze iets hadden geleerd van Yolanda. De Filipijnen waren hun onschuld ten opzichte van Typhoons kwijt. Ik nog niet. Ik wachtte , ook evacuee, rustig af in mijn hotel op wat komen ging. We hadden donderdagochtend op kantoor een briefing gehad en verschillende scenario's doorgesproken. Daarna was de programmanager naar Manila vertrokken voor coördinatie en werden we naar huis gestuurd om voorzorgsmaatregelen te treffen. Iedereen was alert. Er waren nog wat coordinatiemeetings, maar verder was werken niet meer mogelijk en lag vanaf vrijdag het openbare leven nagenoeg stil. Ook dat is de impact van Typhoons. Zaterdag rond vijf uur 's middags viel de stroom in de stad uit. Via sms hield ik contact met mijn vrienden in Dulag en Borongan en dankzij een generator in het hotel via Skype met de familie in Nederland. De berekeningen gingen er vanuit dat Borongan in het oog van de storm zou zijn. Ik had daar ' Sinterklaas' willen vieren, maar de reis afgezegd ivm de weersomstandigheden.

Zaterdag op Zondagnacht barstte het dan eindelijk in volle hevigheid los. Ik heb er in mijn kamer zonder ramen dwars doorheen geslapen. Tacloban was er heel goed vanaf gekomen. Contact met Borongan was niet mogelijk en het duurde nog tot dinsdag tot het bericht kwam van mijn vrienden. Iedereen was veilig. Ook in Dulag was de storm meegevallen. Een snelle assesment leerde geen slachtoffers, zelfs geen huizen verwoest. Opluchting en dankbaarheid. Heel anders was het in Samar, waar veel mensen hun huizen zijn ingestort en sommige gebieden na "Yolanda" opnieuw keihard getroffen zijn. Ik had graag de communities ingegaan, maar daar hebben we community organizers voor. Ik was opeens weer even liaisonofficer, woonde alle vergaderingen bij en had afstemming met autoriteiten en collega ngo's over assesments en wie welke hulp ging bieden.

Tja al die NGO's hier in Tacloban, zo eager om te helpen. OCHA maande ons tot kalmte, er was nog geen enkel officieel verzoek om hulp binnen gekomen. De voorbereidingen die door de overheid zijn getroffen, lijken heel wat, maar er moet nog veel gebeuren. Zo mankeert er van alles aan de evacuatiecenters waar nu scholen voor worden gebruikt, waardoor het lang duurt voordat kinderen weer terug naar school kunnen. Toch is het belangrijk dat de overheid hier haar rol pakt en niet de (I)NGO's meteen vooraan staan. Misschien is de winst van Ruby dan dat het vertrouwen in de overheid bij de bevolking weer een klein beetje kan worden hersteld. Ondertussen waren er alweer geluiden te horen van opnieuw een naderende typhoon. Ook wij als NGO kunnen lessen trekken uit onze preparedness en respons. De angst bij de mensen zat en zit er goed in. Vooral kinderen lijden hieronder. Je huis voelt niet veilig meer en daar zit je dan met veel mensen dagenlang op een kluitje in een provisorisch evacuatiecentrum zonder stroom, op rantsoen en met gebrek aan water en sanitaire voorzieningen. Ik weet in ieder geval dat mijn werk als projectmanager Psychosociale hulpverlening hard nodig is. Dat zorgde ook wel voor wat innerlijke onrust zo onderweg voor een bliksembezoek naar Nederland voor een sollicitatie bij een Nederlands bedrijf. Inmiddels zit ik weer op mijn post en in de laatste workweek van het jaar ook alweer bijna voorbij.
Fijne feestdagen iedereen!